Ένας μήνας πέρασε από τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε την Τουρκία και τη Συρία και όπως συμβαίνει με τους όρους της επικαιρότητας, τα φώτα απομακρύνονται από το σκηνικό αυτής της τραγωδίας που στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, ενώ έχει αφήσει εκατοντάδες χιλιάδες χωρίς σπίτι, χωρίς ελπίδα και με τραύματα που μάλλον δεν θα επουλωθούν ποτέ. Οι άνθρωποι που επέζησαν συνεχίζουν να ζουν στον εφιάλτη και η ανάγκη για στήριξη θα συνεχίσει να είναι επιτακτική για πολύ καιρό, για χρόνια, ασχέτως αν εκείνοι θα πάψουν να βρίσκονται στις πρώτες γραμμές της ενημέρωσης.
Όπως συμβαίνει σε κάθε κρίση, οι γυναίκες και τα κορίτσια βρίσκονται περισσότερο εκτεθειμένες σε κινδύνους που αφορούν την υγεία και την ασφάλειά τους. Η Racha Nasreddine, διευθύντρια της ActionAid στις χώρες του αραβικού κόσμου, δηλώνει χαρακτηριστικά: «Ξέρουμε ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια υποφέρουν περισσότερο κατά τη διάρκεια ανθρωπιστικών κρίσεων. Η έμφυλη βία αυξάνεται και κινδυνεύουν περισσότερο να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης. Η πρόσβαση σε νοσοκομεία και υπηρεσίες υγείας είναι πολύ περιορισμένη και οι έγκυες δεν μπορούν να λάβουν την απαραίτητη ιατρική φροντίδα». Επιπλέον, συμπληρώνει ότι τα προϊόντα γυναικείας ατομικής υγιεινής είναι δυσεύρετα και οι χώροι όπου μπορούν να απομονώνονται για να αλλάζουν στην περίοδό τους σχεδόν ανύπαρκτοι.
Έξι γυναίκες διαφορετικής ηλικίας και από διαφορετική θέση προσθέτουν τη δική τους οπτική γι’ αυτό που βιώνουν αυτή τη στιγμή στις σεισμόπληκτες περιοχές της Συρίας, συνθέτοντας τη γενική εικόνα της κατάστασης.
Η Ayat, εθελόντρια στην οργάνωση Violet, στις δράσεις για τη στήριξη των παιδιών που υποφέρουν από ψυχικό τραύμα μετά από τον σεισμό. © Sonya Al Ali Maara/ ActionAid
Η Ayat είναι εθελόντρια στην οργάνωση Violet, με την οποία συνεργάζεται η ActionAid στη Συρία και στηρίζει τους πληγέντες από τον σεισμό, παρέχοντας τρόφιμα, πρώτες ύλες για θέρμανση, κουβέρτες. Επιπλέον, δημιουργεί ασφαλείς χώρους για τις γυναίκες, ενώ παρέχει ψυχολογική στήριξη και ψυχαγωγικές δραστηριότητες στα παιδιά που υποφέρουν από μετατραυματικό σοκ. Η Ayat είναι δίπλα τους και δηλώνει χαρακτηριστικά: «Περισσότεροι από το 90% υποφέρουν από προβλήματα ψυχικής υγείας, χρειάζονται επειγόντως βοήθεια. Οι μητέρες και τα παιδιά έχουν επηρεαστεί περισσότερο. Οι μητέρες έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για τα παιδιά τους και για άλλα μέλη της οικογένειας. Εμείς στηρίζουμε τα παιδιά με δραστηριότητες που τους επιτρέπουν να αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους - αυτό μπορεί να απαλύνει τον πόνο τους». Την πλευρά των ανθρώπων που αναλαμβάνουν τον ρόλο της στήριξης των συνανθρώπων τους επισημαίνει επίσης η Ayat: «Καθώς οι εθελοντές της οργάνωσης Violet ζουν επίσης στη βόρεια Συρία, έχουν επηρεαστεί και εκείνοι - χάσαμε κι εμείς ανθρώπους. Ήταν πολύ δύσκολο να ξεπεράσουμε αυτήν την πραγματικότητα και να μπορέσουμε να προσφέρουμε στήριξη στα παιδιά και στους ενήλικες που είχαν ανάγκη, όταν την ίδια στιγμή βιώναμε κι εμείς τις ίδιες καταστάσεις, τα ίδια συναισθήματα».
«Χάσαμε ό,τι μπορείτε να σκεφτείτε», δηλώνει η Nejme, η οποία έλαβε καυσόξυλα και φαγητό από τον συνεργάτη της ActionAid στη Συρία, την οργάνωση Violet.
Η Nejme ζει με τα παιδιά της στον δρόμο, χωρίς σκηνή, παρόλο που το σπίτι τους δεν καταστράφηκε. Τα γειτονικά σπίτια κατέρρευσαν και μαζί χάθηκαν γείτονες και φίλοι, με αποτέλεσμα τα παιδιά της κι εκείνη να φοβούνται να επιστρέψουν στο δικό τους: «Δεν μπορώ να μπω στο σπίτι μου, δεν έχω το κουράγιο. Η κατάσταση εδώ είναι διαφορετική από αυτό που βλέπεις από την τηλεόραση. Υπάρχει παντού η καταστροφή, πολλοί άνθρωποι πέθαναν. Ελπίζω η φωνή μου να φτάσει σε όλο τον κόσμο ώστε να μας βοηθήσουν. Χρειαζόμαστε φάρμακα και φροντίδα για τα παιδιά μας. Χρειαζόμαστε τα πάντα».
Μόλις στα 11 της η Jumana κι έχει αποφασίσει για το μέλλον της, μετά από την τραγική εμπειρία του σεισμού: «Θέλω να γίνω γιατρός για να φροντίζω τα παιδιά που παγιδεύονται στα συντρίμμια μέσα στις καταστροφές», δηλώνει. Στον ασφαλή χώρο για παιδιά και για γυναίκες που έχει δημιουργήσει η ActionAid σε συνεργασία με τη Violet νιώθει μια παρηγοριά: «Στο καταφύγιο μάς εκπαιδεύουν και μας στηρίζουν ψυχολογικά. Μακάρι να έρθουν όλα τα κορίτσια. Θα ξεχάσουν τις ανησυχίες και τους φόβους που νιώθουν μετά από την καταστροφή».
Η 11χρονη Jumana θέλει να γίνει γιατρός και να βοηθάει τα παιδιά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως ο σεισμός. © Al Ali Maara/ ActionAid
H 39χρονη Fida και τα 7 παιδιά της στάθηκαν τυχεροί, αφού πρόλαβαν και βγήκαν από το κτίριο όπου βρίσκονταν, λίγο προτού καταρρεύσει. Όσο μπορεί φυσικά να νιώθει τυχερή μια οικογένεια που ζει εκτοπισμένη εξαιτίας του πολέμου τα τελευταία 6 χρόνια και βρίσκεται ξανά στον δρόμο λόγω του σεισμού. Και αυτή είναι μια πραγματικότητα για μεγάλο μέρος των κατοίκων της βορειοδυτικής Συρίας, όπου έχουν καταφύγει από την εμπόλεμη ζώνη τα τελευταία χρόνια. «Ίσα που προλάβαμε και βγήκαμε από το κτίριο και δεν πήραμε τίποτα μαζί μας. Χρειαζόμαστε σκηνή, στρώματα και ρούχα. Τα παιδιά μου δεν έχουν κατάλληλα ρούχα-δανείζομαι από τα ανίψια μου. Χρειαζόμαστε και φαγητό. Μα πάνω από όλα χρειαζόμαστε μια σκηνή», δηλώνει η Fida, που για μια ακόμα φορά προσπαθεί να κρατηθεί από όπου μπορεί.
Η Fida και τα παιδιά της βρέθηκαν ξανά εκτοπισμένοι στον καταυλισμό στη βορειοδυτική Συρία. © Sonya Al Ali Maara/ ActionAid
Η 80χρονη Hajar έλειπε για μια επέμβαση όταν ο σεισμός χτύπησε τη γειτονιά της. Έχασε 35 συγγενείς, αλλά από θαύμα, όπως το χαρακτηρίζει εκείνη, τα παιδιά της επέζησαν, αν και δεν έχουν καταφέρει ακόμα να σμίξουν μέσα στην αναστάτωση της καταστροφής. Επιστρέφοντας, παρέμεινε ώρες στον δρόμο μέσα στην βροχή, καθώς δεν είχε πια σπίτι για να πάει. Τώρα βρίσκεται σε έναν καταυλισμό που στηρίζεται από την ActionAid και τη Violet. «Δεν έχω τίποτα, ούτε ένα πιάτο, αν θελήσω να φάω. Τα παιδιά μου δεν βρίσκονται μαζί μου, δεν έχω ιδέα πού είναι τώρα».
Η Hajar είχε υποβληθεί σε επέμβαση όταν επέστρεψε και βρήκε το σπίτι της γκρεμισμένο.
Η 23χρονη Sujoud, εργάζεται στη Violet εδώ και έναν χρόνο σε θέματα προστασίας και τώρα απασχολείται στον καινούργιο ασφαλή χώρο που παρέχει ένα προστατευμένο περιβάλλον σε ευάλωτες γυναίκες και κορίτσια μετά από τον σεισμό. Εκεί μπορούν να μοιραστούν τους φόβους και τις ανησυχίες τους, να λάβουν συναισθηματική στήριξη και να συμμετέχουν σε συνεδρίες όπου ενημερώνονται για το πώς μπορούν να προστατευτούν από την έμφυλη βία και την εκμετάλλευση.
«Οι ασφαλείς χώροι είναι πολύ σημαντικοί μετά από μια καταστροφή. Οι γυναίκες και τα κορίτσια έρχονται εδώ και μιλούν για θέματα όπως: ‘πώς να στηρίξω τα παιδιά μου τη στιγμή του σεισμού; πώς διαχειρίζομαι το τραύμα για αυτό που μου συνέβη; πώς να καθησυχάσω τα παιδιά μου να μην φοβούνται άλλο σεισμό; πώς να ξεπεράσω αυτήν την κρίση; ‘Έχουμε όλοι ακούσει ιστορίες για γυναίκες που απέβαλαν από τον φόβο τους ή για γυναίκες που γέννησαν την ώρα του σεισμού, όπως το κοριτσάκι που είδαμε ότι έβγαλαν από τα χαλάσματα. Στην ανταπόκρισή μας συναντήσαμε μια έγκυο γυναίκα που ήταν στον 9ο μήνα και μας είπε ‘είχα ετοιμάσει όλα τα πράγματα για τον ερχομό του μωρού, αλλά τώρα το σπίτι μου καταστράφηκε και δεν έχω τίποτε για το παιδί - δεν έχω τίποτα γενικά και θα γεννήσω από στιγμή σε στιγμή ’. Οι έγκυες έχουν επηρεαστεί πολύ σοβαρά».
“Η αλήθεια είναι ότι δουλεύουμε στο ανθρωπιστικό πεδίο και παρέχουμε ψυχολογική στήριξη, όμως έχουμε κι εμείς επηρεαστεί από τον σεισμό. Είχαμε κι εμείς κρίσεις πανικού, τρομοκρατηθήκαμε, χάσαμε κι εμείς τα σπίτια μας», δηλώνει η Sujoud που εργάζεται στην οργάνωση Violet.
Πίσω από τις ιστορίες της Ayat, της Nejme, της Jumana, της Fida, της Najar, της Sujoud υπάρχουν χιλιάδες αντίστοιχες ιστορίες γυναικών που περιμένουν να ακουστούν, να εισακουστούν, να αλλάξουν προς το καλύτερο. Οι γυναίκες μέσα στις κρίσεις κουβαλούν επάνω τους την ευθύνη ενός ολόκληρου σπιτιού, της φροντίδας για την επόμενη μέρα, τη διατήρηση της μνήμης, την καινούργια ζωή. Βρισκόμαστε δίπλα τους, ακούμε τις ιστορίες τους και τις στηρίζουμε να ανταποκριθούν σε αυτό που ξέρουν να κάνουν πολύ καλά: να διατηρήσουν την ελπίδα.
Αν θέλεις να μάθεις πώς η ActionAid στηρίζει τους πληθυσμούς που έχουν πληγεί από τον σεισμό στη Συρία και την Τουρκία και πώς μπορείς κι εσύ να βοηθήσεις, δες εδώ.
