της Μαρίας Τσαγγάρη
3,5 χιλιόμετρα από τον Απόστολο Αντρέα βρίσκεται ο φάρος στο νησάκι Κλείδες, τον οποίο φρόντιζε ο Νίκος Χαμπή πριν από την Εισβολή.
"Από το 61, Ιούνιο του 61 που με εδιορίσασιν στον φάρο τζειπάνω. Που εγίνην η εισβολή ήμουν στον φάρο τζειπάνω"
Όπως μας λέει ο φάρος τον έσωσε από την αιχμαλωσία κατά την εισβολή, καθώς οι Τούρκοι ήθελαν να παραμείνει σε λειτουργία.
"Εγώ εγλίτωσά την με τα κιάλια. Λαλούν μου για ποιον σκοπό τα ` σεις; Λαλώ τους έχω το πάνω στο νησί έσιει φάρο, μόλις δύσει ο ήλιος, αν δεν ανάψει πιάνω τη βάρκα μου τζιαι σάζω τον. Λαλεί μου αν αφήσεις τον φάρο τζιαι σβήσει θα σε παίξει ο κύριος αξιωματικός τζιαι εσένα τζιαι ούλλους δαπάνω, τζιαι τον παπά."
Ο Νίκος Χαμπή εκπαίδευσε ένα Τουρκοκύπριο τον Μουσταφά να λειτουργεί τον φάρο.
"Έρκουνται μιαν νύχτα μεσάνυχτα, φακκούν τακ τακ την πόρτα μου λαλώ ποιος είναι, αστυνομία λαλούν μου, λαλώ τους τι θέλετε, λαλούν μου έσβησεν ο φάρος να πάεις να τον ανάψεις."
Απ' ό,τι φαίνεται ο νέος φαροφύλακας είχε στερεώσει λάθος τα κύλινδρα με τις ασετιλίνες, τα οποία έδιναν ενέργεια στον φανό.
"Πιάνουμε την βάρκα μου ολόισια στον φάρο εν ήταν πολλά μακριά 3 μίλια που τον Απόστολο Αντρέα που τζιαμέ που είχα την βάρκα, 3,5 χιλιόμετρα να πάεις να βρεις το νησί, ναι, επηαίνναμεν ως τζιαμέ που επιάσαμεν τα Μπογιάζια. Τα Μπογάζια είναι που συναντιούνται τρεις θάλασσες βοριάς, ανατολικός τζιαι νότιος είσιεν κάτι κύματα έτσι μεγάλα εγιώ εγύριζα την βάρκα τζιαι επήαινε τζειπάνω ψηλά τζιαι εβούτταν. Κύριε Νίκο στράφου πίσω, τζιαι θα πνιούμεν θα πνιούμεν. Μεν φοάστε λαλώ τους έτο λλίος τόπος μας έμεινε να πάμε."
Ο Νίκος κατάφερε να επιδιορθώσει τον φάρο, την επομένη, όταν έφεραν νέα κύλινδρα. Όπως μας εξηγεί ήταν πολύ δύσκολη η μεταφορά τους.
"Επαίρναμεν τα με βάρκα τέσσερις δρόμους έκαμνε να πάει ήταν βαρετά πράματα τα κύλινδρα τόσο χροντρά τζιαι μακριά, τόσα ίσια με μενα. Για να τα φκάλουμε πάνω στον φάρο πον η μούττη έπρεπε ναν τέσσερα άτομα."
Άφησε το Ριζοκάρπασο το 1977 και εργαζόταν στον φάρο Πάφου μέχρι να αφυπηρετήσει. Επέστρεψε ξανά στην Καρπασία. Τον φάρο φρόντιζε ακόμα ο Μουσταφά.
"Εξαναείδα τον που μακριά, που τον Απόστολο Αντρέα."
